Tehir-i İcra

Tehiri İcra (İcranın Geri Bırakılması) Nedir?

Tehiri icra, kısaca bir borçluya karşı başlatılmış olan icra takibinin, belirli şartlar altında geçici olarak durdurulması anlamına gelir. Bu durum, borçlunun hukuki haklarını korumak ve adil bir yargılama süreci sağlamak amacıyla kanunda öngörülmüştür.

İcranın geri bırakılması için verilecek süre

 Madde 36 – (Değişik: 2/3/2005 – 5311/5 md.) İlâma karşı istinaf veya temyiz yoluna başvuran borçlu, hükmolunan para veya eşyanın resmî bir mercie depo edildiğini ispat eder yahut hükmolunan para veya eşya kıymetinde icra mahkemesi tarafından kabul edilecek taşınır rehni veya esham veya tahvilât veya taşınmaz rehni veya muteber banka kefaleti gösterirse veya borçlunun hükmolunan para ve eşyayı karşılayacak malı mahcuz ise icranın geri bırakılması için takibin yapıldığı yer icra mahkemesinden karar alınmak üzere icra müdürü tarafından kendisine uygun bir süre verilir.

İcranın Geri Bırakılması Şartları

İcranın geri bırakılması işleminin gerçekleşmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:

1. İstinaf/Temyiz İhtiyacı: İlamlı bir davanın istinaf veya temyiz edilmesi gerekmektedir. Bu başvurunun, icranın geri bırakılması talebi ile yapılması zorunludur. Aksi halde icra geri bırakılmaz.
2. Tebligat: İlk derece mahkemesinin kararı, usulüne uygun bir şekilde karşı tarafa tebliğ edilmelidir.
3. Teminat Yatırma: İcranın geri bırakılması talebi için, teminat bedeli dosyaya 3 aylık faizi ile birlikte yatırılmalıdır.
4. Belgelendirme: Borçlu, istinaf/temyiz iddiasını yetkili mercilerce düzenlenmiş bir belge ile kanıtlamalıdır.

Tehiri İcra Kararı Nasıl Alınır?

Tehiri icra sürecinin ilk adımı, mahkeme kararının tehiri icra talebiyle istinaf veya temyiz edilmesidir. Bu başvuru yapıldığında, mahkeme kararının onanıp onanmadığına dair bir “derkenar” alınır.

Derkenar alındıktan sonra, icra dosyasına teminat yatırılmalıdır. Teminat, mevcut borcun 3 aylık faizi ile birlikte hesaplanarak, bankaya nakit olarak yatırılabilir veya teminat mektubu şeklinde sunulabilir.

Teminat yatırıldığında, borçluya icra müdürlüğü tarafından “mehil vesikası” verilir. Bu belge, borçlunun icra işlemlerinin durdurulduğu süreyi gösterir. 90 günlük bu süre içerisinde İcra Mahkemesi Tehir-i icra kararını vermezse, borçlu ek süre talep edebilir.

Tehiri İcra Talebinin Reddi

Tehiri icra talebi reddedildiğinde, bu karara karşı itiraz edilebilir. Eğer itiraz sonucu borçlu lehine karar verilirse icra durur; aleyhe karar çıkarsa, icra işlemleri devam eder. Borçlu, borcunu ödememesi durumunda mallarının haczedilmesi riskine karşı dikkatli olmalıdır.

Borçlu, yanlış bir ödeme yapıldığını düşünüyorsa, alacaklıya karşı istirdat davası açabilir. Ancak, bu dava istinaf veya temyiz sonucu borçlu lehine karar çıkana kadar başarılı olmayabilir.

Tehiri İcra Talebinin Kabulu

Eğer borçlunun istinaf/temyiz talebi kabul edilirse, icra dosyası tamamen durur. Bu durumda, borçlu tarafından yatırılan teminat, süreç sonunda geri alınabilir.

Ek Bilgiler

• Tehiri İcranın Amacı: Sadece borçlunun değil, aynı zamanda adaletin sağlanması için de önemlidir. Borçlunun haksız yere takip edilmesini önler ve üst mahkemenin karar vermesine olanak tanır.
• Teminat Miktarı: Teminat miktarı, genellikle borcun miktarına 3 aylık faiz işletilerek, yani 3 ay sonrasının doya borcu hesaplanarak belirlenir. Bazı Yargıtay kararlarına göre takip çıkış miktarı teminat olarak yeterlidir.
• İstinaf ve Temyiz Süreleri: İstinaf ve temyiz süreleri, kanunda belirtilen süreler içerisinde yapılmalıdır. Bu süreleri aşan başvurular kabul edilmez.
• Tehiri İcranın Sonuçları:
  • Olumlu Sonuç: Üst mahkeme borçlu lehine karar verirse, icra takibi düşer ve teminat geri alınır.
  • Olumsuz Sonuç: Üst mahkeme alacaklı lehine karar verirse, icra takibi yeniden başlar ve borçlu teminatını kaybeder.
• Avukat Yardımı: Tehiri icra süreci, hukuki bir süreçtir. Bu nedenle, borçlunun bir avukata danışması önemlidir. Avukat, borçlunun haklarını koruması ve en doğru kararı vermesi konusunda yardımcı olacaktır.

Örnek : 

• İlk derece mahkemesi kararı aleyhime geldi.
• Kararın yanlış olduğunu düşünüyorum, istinaf edeceğim.
• İcra takibi için kararın kesinleşmesi gerekmediğinden karşı taraf takip başlattı.
• Üst mahkeme (istinaf) karar verene kadar bu takibi durdurmam lazım.
• İcra Dairesi’ne giderek 3 ay ileri tarihli kapak hesabı alırım. Bu miktarı teminat olarak dosyaya yatırırım.
• Dosya borcunu karşılayacak teminat dosyaya yatırıldığından bana mehil vesikası verilir.
• Mehil vesikasıyla icra mahkemesine giderim.
• İcra Mahkemesi şartları sağladığımı görürse İİK 36’ya göre bana tehiri icra kararını verir.
• Tehiri icra kararını aldıktan sonra üst mahkeme karar verene kadar dosyada hiçbir işlem yapılmaz, dosyaya yatırdığım teminat dosyada mahkeme sonucunu bekler. Alacaklıya ödenmez.

Sıkça Sorulan Sorular:

• Tehiri icra her zaman kabul edilir mi?

İİK 36. maddedeki şartlar sağlandığında İcra Mahkemesi genelde tehiri icra kararı verir.

• Tehiri icra süreci ne kadar sürer?

Yukarıda örnekte anlatıldığı gibi icra dosyasına teminat yatırılması, mehil vesikası alınması, icra mahkemesine başvuru aşamaları eğer ekstra bir yoğunluk yoksa genelde aynı gün sonuçlanır.

• Tehiri icra talebi reddedilirse ne yapılmalıdır?

Karara karşı itiraz edilebilir. Eğer tehiri icra kararı alınamazsa dosyadaki teminat alacaklıya ödenir, borcu karşılamayan miktar için haciz işlemi de uygulanır. Ama endişelenmeyin. Tehiri icra kararınız olmazsa bile üst mahkeme sizi haklı görür ve kararı bozarsa İİK 40. maddeye göre İcranın iadesi uygulanır.